03.04.2023

Negen dingen die je nog niet wist over hooikoorts (en wat je ertegen kunt doen!)

Leestijd (minuten): 6

Inhoud

  1. Hooikoorts in het kort
  2. Helpen mondkapjes tegen hooikoorts?
  3. Kun je om hooikoorts te voorkomen beter in de stad wonen, of op het platteland?
  4. Is er een verband tussen klimaatverandering en hooikoorts?
  5. Ben je allergisch voor álle bloeiende bomen en planten?
  6. Beïnvloed hooikoorts de kwaliteit van leven?
  7. Kan hooikoorts je ook mentaal beïnvloeden?
  8. Kun je ook op latere leeftijd hooikoorts krijgen?
  9. Kan voeding bijdragen aan het verminderen van hooikoorts?
  10. Is er een verband tussen hooikoorts en orale allergieën?
  11. Conclusie

Hooikoorts in het kort

Schrik niet, maar er zijn landen waar de helft van de mensen hooikoorts heeft [1]. Hooikoorts (allergische rhinitis) is een allergie voor het stuifmeel (pollen) van planten, grassen of bomen. Het wordt veroorzaakt doordat je immuunsysteem overmatig reageert op de pollen die je lichaam binnenkomen. De meest voorkomende klachten zijn niezen, een loopneus, een verstopte neus en jeuk aan je neus [2]

Samenvatting: Hooikoorts is een allergie voor de pollen van planten, grassen en bomen.



1. Helpen mondkapjes tegen hooikoorts?

Een recente studie toonde aan dat hooikoortspatiënten minder klachten ervaren als ze een mondkapje dragen. Op deze manier kun je namelijk de blootstelling aan pollen verminderen. Zo krijg je minder pollen binnen en heb je dus minder klachten [3]. Dus ja, mondkapjes helpen!

Samenvatting: Mondkapjes helpen tegen hooikoorts.

2. Kun je om hooikoorts te voorkomen beter in de stad wonen, of op het platteland?

Uiteraard heeft je omgeving invloed op je gezondheid. Woon jij in een gebied met meer luchtvervuiling? Dan heb je een grotere kans op hooikoorts. Over het algemeen is er meer luchtvervuiling in (grote) steden [7]. Om hooikoorts te voorkomen zou je dus beter op het platteland kunnen wonen.

Maar wat is de relatie tussen luchtvervuiling en hooikoorts? Luchtvervuiling zorgt voor oxidatieve stress in je lichaam. Dat kan de cellen in je neus beschadigen, waardoor pollen gemakkelijker je lichaam binnendringen [8]. Verderop in dit artikel lees je welke vitamines een anti-oxidatieve werking hebben.

Samenvatting: Luchtvervuiling vergroot de kans op hooikoorts.

3. Is er een verband tussen klimaatverandering en hooikoorts?

Dat klimaatverandering invloed heeft op hooikoorts is een feit [9]. Een bekend gevolg van de klimaatverandering is de opwarming van de aarde. Door de opwarming staan bomen, grassen en planten langer in bloei. Precies het moment dat ze pollen verspreiden. Het hooikoortsseizoen begint nu soms al in februari en eindigt pas in september [10].

Samenvatting: De opwarming van de aarde verlengt het bloeiseizoen van bomen, grassen en planten, waardoor het hooikoortsseizoen langer duurt.

4. Ben je allergisch voor álle bloeiende bomen en planten?

Nee, je bent vaak voor maar één of enkele planten allergisch. Je immuunsysteem maakt antistoffen aan als je allergisch bent voor pollen. Die antistoffen worden heel specifiek aangemaakt voor één pollensoort. Zo ontwikkel je dus alleen een allergie voor bijvoorbeeld berkenpollen of graspollen. Het kan wel zijn dat je allergisch bent voor verschillende soorten pollen, dan heeft je lichaam antistoffen aangemaakt voor deze specifieke pollen [2].

Samenvatting: Je bent meestal allergisch voor één of enkele plantensoorten. Dat komt omdat je immuunsysteem specifieke antistoffen aanmaakt voor een specifieke pollensoort.

5. Beïnvloed hooikoorts de kwaliteit van leven?

Dit is misschien een beetje vragen naar de bekende weg. Natuurlijk beïnvloed hooikoorts de kwaliteit van je leven. Het is niet fijn om snotterend en niezend door het leven te gaan. Hooikoortspatiënten schijnen ook minder productief te zijn en melden zich vaker ziek van werk. Bovendien moeten ze meer geld uitgeven om de symptomen van hooikoorts te onderdrukken [11]. Ook kan vermoeidheid voorkomen, omdat een verstopte neus je nachtrust kan verstoren [12].  

Samenvatting: Hooikoorts kan een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van je leven.

6. Kan hooikoorts je ook mentaal beïnvloeden?

Helaas wel. Het kan leiden tot angsten en depressies. Niet alleen bij volwassen, maar zelfs bij kinderen. In een studie bij kinderen is er aangetoond dat hooikoorts sterk geassocieerd wordt met sombere stemmingen. Kortom, hooikoorts kan je niet alleen lichamelijk raken, maar ook mentaal [12].

Samenvatting: Naast lichamelijke klachten kan hooikoorts ook mentale klachten veroorzaken.

7. Kun je ook op latere leeftijd hooikoorts krijgen?

Ja, hooikoorts kan pas op latere leeftijd ontstaan. Maar met de genetische aanleg om een allergie te ontwikkelen word je geboren. Pas als de pollen je immuunsysteem aanwakkeren, dan ontstaat de allergie [13].

Er zijn mogelijk ook andere redenen waarom je pas op latere leeftijd last krijgt van hooikoorts. Zo is bekend dat laaggradige ontstekingen allergieën kunnen uitlokken [11]. Een laaggradige ontsteking zorgt voor een continue lichte activatie van je immuunsysteem.

Factoren die bijdragen aan laaggradige ontstekingen zijn bijvoorbeeld chronische stress, een ongezond dieet of te weinig beweging. Met een gezonde levensstijl heb je minder kans op laagdradige ontstekingen.

Samenvatting: Je kunt op latere leeftijd hooikoorts ontwikkelen. Naast genetische aanleg kunnen ook laaggradige ontstekingen door chronische stress allergieën uitlokken.

8. Kan voeding bijdragen aan het verminderen van hooikoorts?

Eet jij veel kleurrijke voeding zoals rode paprika, groene asperges en blauwe bessen? Dan loop je minder risico om een allergie te ontwikkelen. Kleurrijke groenten en fruit, maar ook bijvoorbeeld noten en thee zijn namelijk rijk aan flavonoïden.

Flavonoïden zijn net als vitamine C en E antioxidanten en hebben een anti-oxidatieve werking [14]. Verhoogde oxidatieve stress kan de kans op het ontstaan van allergieën vergroten én het kan allergieën verergeren [4]. Onderzoeken laten zien dat je flavonoïden effectief kunt inzetten om allergische symptomen te verminderen [15]. Met een gezond voedingspatroon rijk aan flavonoïden kun je hooikoorts dus behandelen.

Samenvatting: Kies voor een dieet dat rijk is aan flavonoïden en vitamine C en E. Door onder andere veel groenten, fruit, noten en thee te nuttigen. Deze stoffen beschermen je lichaam namelijk tegen oxidatieve stress.

9. Is er een verband tussen hooikoorts en orale allergieën?

Wanneer je last hebt van hooikoorts is er een grote kans dat je ook een orale allergie hebt. Een orale allergie is een soort voedselallergie waarbij je klachten ervaart zoals jeuk in je mond, je gehemelte en je lippen. Soms gaan de klachten samen met een lichte zwelling van je lippen of je keel.

Maar waarom hebben mensen met hooikoorts vaker orale allergieën? Pollen bestaan uit eiwitten en je immuunsysteem reageert op stukjes in deze eiwitten als je allergisch bent. Sommige voedingsmiddelen bevatten eiwitten die deels overeenkomen met de polleneiwitten. Dit zorgt ervoor dat je bij het eten van deze voedingsmiddelen ook een allergische reactie kan krijgen. Dit wordt een kruisallergie genoemd. 

Bekende kruisallergieën bij een berkenallergie zijn bijvoorbeeld: appels, perziken, nectarines, kiwi’s, wortels, noten en selderij. Bij graspollenallergie treden er weer andere kruisallergieën op, zoals met tomaten, sinaasappels, meloenen en watermeloenen [16].

Samenvatting: Sommige voedingsmiddelen bevatten eiwitten die lijken op de eiwitten in pollen, wat leidt tot kruisallergieën, zoals een orale allergie.


Conclusie

Mondkapjes helpen tegen hooikoorts, doordat ze de blootstelling aan pollen verminderen. Mensen die in een omgeving met meer luchtvervuiling wonen, hebben een grotere kans op hooikoortsklachten. Klimaatverandering verlengt het bloeiseizoen van planten, waardoor het hooikoortsseizoen langer duurt. Meestal ben je allergisch voor één of enkele plantensoorten.

Hooikoorts heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van leven en kan ook mentale klachten veroorzaken. Het is mogelijk om op latere leeftijd hooikoorts te ontwikkelen en mensen met hooikoorts hebben soms last van kruisallergieën. Flavonoïden, vitamine C en E hebben een anti-oxidatieve werking. Verhoogde oxidatieve stress kan de kans op het ontstaan van allergieën vergroten én het verergert de allergische klachten.

Soms kan het helpen om samen met een specialist naar je klachten te kijken. Wil je graag hulp bij je klachten, vind dan hier een orthomoleculair therapeut.



Bronnen

  1. Bousquet J, Anto JM, Bachert C, Baiardini I, Bosnic-Anticevich S, Walter Canonica G, e.a. Allergic rhinitis. Nat Rev Dis Primer. december 2020;6(1):95. 
  2. Pellow J, Nolte A, Temane A, Solomon EM. Health supplements for allergic rhinitis: A mixed-methods systematic review. Complement Ther Med. juni 2020;51:102425. 
  3. Mengi E, Kara CO, Alptürk U, Topuz B. The effect of face mask usage on the allergic rhinitis symptoms in patients with pollen allergy during the covid-19 pandemic. Am J Otolaryngol. januari 2022;43(1):103206. 
  4. Chauhan B, Gupta M, Chauhan K. Role of Antioxidants on the Clinical Outcome of Patients with Perennial Allergic Rhinitis. Allergy Rhinol. januari 2016;7(2):ar.2016.7.0163. 
  5. Seo JH, Kwon SO, Lee SY, Kim HY, Kwon JW, Kim BJ, e.a. Association of Antioxidants With Allergic Rhinitis in Children From Seoul. Allergy Asthma Immunol Res. 2013;5(2):81. 
  6. Shams MH, Jafari R, Eskandari N, Masjedi M, Kheirandish F, Ganjalikhani Hakemi M, e.a. Anti-allergic effects of vitamin E in allergic diseases: An updated review. Int Immunopharmacol. januari 2021;90:107196. 
  7. RIVM. Hoe schoon is onze lucht? Ook benieuwd naar het antwoord? [Internet]. Hoe schoon is onze lucht? [geciteerd 21 april 2022]. Beschikbaar op: http://rivm.nl/media/milieu-en-leefomgeving/Luchtkwaliteit/ 
  8. Li S, Wu W, Wang G, Zhang X, Guo Q, Wang B, e.a. Association between exposure to air pollution and risk of allergic rhinitis: A systematic review and meta-analysis. Environ Res. 1 april 2022;205:112472. 
  9. Beggs PJ. Environmental Allergens: from Asthma to Hay Fever and Beyond. Curr Clim Change Rep. september 2015;1(3):176–84. 
  10. Sapkota A, Murtugudde R, Curriero FC, Upperman CR, Ziska L, Jiang C. Associations between alteration in plant phenology and hay fever prevalence among US adults: Implication for changing climate. Milanese M, redacteur. PLOS ONE. 28 maart 2019;14(3):e0212010. 
  11. De Martinis M, Sirufo MM, Ginaldi L. Allergy and Aging: An Old/New Emerging Health Issue. Aging Dis. 2017;8(2):162. 
  12. Xu Z, Zhang X, Liu H, Cheng Q. Associations between depressive and anxiety levels and allergic rhinitis in children: a cross-sectional study. 2021;4. 
  13. Hauser M, Roulias A, Ferreira F, Egger M. Panallergens and their impact on the allergic patient. Allergy Asthma Clin Immunol. december 2010;6(1):1.  
  14. Dias MC, Pinto DCGA, Silva AMS. Plant Flavonoids: Chemical Characteristics and Biological Activity. Molecules. januari 2021;26(17):5377. 
  15. de Almeida Brasiel PG, Guimarães FV, Rodrigues PM, Bou-Habib DC, Carvalho V de F. Therapeutic Efficacy of Flavonoids in Allergies: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials. J Immunol Res. 13 april 2022;2022:e8191253. 
  16. Vieths S, Scheurer S, Ballmer-Weber B. Current understanding of cross-reactivity of food allergens and pollen. Ann N Y Acad Sci. mei 2002;964:47–68.