Wat gebeurt er tijdens de REM-slaap?
De laatste fase van de slaapcyclus is de REM-slaap, die wordt gekenmerkt door snelle oogbewegingen, verhoogde hersenactiviteit en levendige dromen. Tijdens de REM-slaap raken de spieren van het lichaam tijdelijk verlamd om te voorkomen dat je je dromen waarmaakt. Deze fase is cruciaal voor het geheugen, het verwerken van ervaringen en het leerproces. De REM-slaap duurt 10-60 minuten.
Kortom, de slaapcyclus is een cruciaal onderdeel van een goede nachtrust. Elke fase van de slaapcyclus heeft een uniek doel. Tijdens de REM-slaap worden herinneringen vastgelegd, in de diepe slaap worden weefsels gerepareerd en afvalstoffen afgevoerd.
Welke slaapfase is nodig om uitgerust wakker te worden?
Je kent het vast wel, je wordt wakker van het geluid van de wekker, je voelt je gedesoriënteerd. Hoe laat is het? Waarom stond de wekker ook al weer zo vroeg? Langzaamaan komt het besef dat je vandaag een vroege afspraak had ingepland. Tijd om op te staan dus.
Als je midden in de slaapfases N1, N2 en N3 zit dan zijn je lichaam en brein nog niet klaar om wakker te worden. Word je wakker gemaakt uit deze slaapfases dan kun je je duizelig en gedesoriënteerd voelen. Je kunt het best wakker worden als je van de REM-slaap teruggaat naar fase N1. Dan ga je van de diepe droomslaap naar de lichtere overgangsslaap die tussen slapen en waken ligt. Als je wakker wordt tijdens de REM-slaap dan is de kans groter dat je je dromen onthoudt.
Welk type slaap is het beste?
Er is eigenlijk niet één type slaap die het beste is. Elke slaapfase heeft een unieke functie en moet doorlopen worden voor een goede nachtrust. De N3 slaapfase is belangrijk voor de heropbouw van weefsels en het afvoeren van afvalstoffen. Tijdens de REM-slaap zijn je hersenen actief waardoor je herinneringen worden verwerkt en worden opgeslagen. Een goede nachtrust waarin je meerdere keren de gehele slaapcyclus doorloopt is daarom effectiever dan een middagdutje.
Wat gebeurt er als je te weinig slaapt?
Twintig procent van de mensen heeft wel eens last van slaapproblemen. Slaapproblemen zijn bijvoorbeeld:
- Te vroeg wakker worden
- Niet in slaap kunnen vallen
- Niet door kunnen slapen
Slaapproblemen komen overigens vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Slaap je een of enkele dagen te weinig dan kan een slaaptekort ervoor zorgen dat je je slaperig voelt, prikkelbaar, minder gemotiveerd en je concentratievermogen minder is. Ook heb je vaak meer eetbuien en meer trek in ongezond voedsel.
Slaap je gedurende lange tijd onvoldoende dan heeft dit de volgende gevolgen:
- Chronische vermoeidheid
- Verminderde weerstand
- Verhoogd risico op overgewicht, diabetes type 2 en hart- & vaatziekten
- Verhoogd risico op mentale problemen zoals depressies en angsten
Te weinig slapen wordt vaak veroorzaakt door een mismatch tussen je interne en externe klok. Wil je meer weten over je natuurlijke slaapritme, hoe die wordt beïnvloed door je omgeving en hoe je je interne en externe klok weer kunt synchroniseren voor een betere slaapkwaliteit? Lees dan ons artikel over de biologische klok. Hoeveel uur slaap heeft een mens nodig?
In onze huidige maatschappij is het soms lastig om te bepalen hoeveel slaap we echt nodig hebben. Door ’s avonds de lampen aan te houden en naar televisie- en telefoonschermen te kijken, houden we ons lichaam eigenlijk voor de gek. Licht is namelijk een belangrijke aanwijzing voor je lichaam dat het nog geen tijd is om te gaan slapen.
Door terug te gaan naar onze roots hebben onderzoekers kunnen achterhalen hoe veel slaap mensen van nature nodig hebben. Mensen die vandaag de dag nog leven als jager-verzamelaars en niet worden blootgesteld aan moderne omgevingsfactoren hebben gemiddeld 7-8,5 uur slaap nodig.
Ondanks dat veel mensen best wel weten dat het gebruik van lichtgevende schermen niet goed is voor de slaapkwaliteit, gebruikt ruim tachtig procent van de mensen een of meerdere schermen voor het slapengaan. Voor een goede slaapkwaliteit kun je ervoor kiezen om geen schermen meer te gebruiken voor het slapengaan en je lichten in huis te dimmen.
Wil je toch nog een aflevering van je favoriete serie kijken? Kies dan voor een apparaat met een blauw-lichtfilter: hierdoor heeft het licht een minder sterk effect op je biologische klok.
Wat moet je niet eten of drinken voor het slapengaan?
In een natuurlijke omgeving betekent het vallen van de avond dat de zon ondergaat, de temperatuur zakt en dat we niet meer eten en niet meer sporten. Eten voor het slapengaan is net zoals licht een aanwijzing voor het lichaam dat het nog geen tijd is om te gaan slapen. Het is verstandig om vanaf 3 uur voordat je gaat slapen niet meer te eten en dranken met cafeïne, suiker en alcohol te vermijden.
Een slaapmutsje is dus niet aan te raden. Het zorgt ervoor dat je vaak sneller in slaap komt, maar het vermindert wel de kwaliteit van de nachtrust. Alcohol vermindert namelijk de kwaliteit van de N3 slaapfase, de fase waarin je lichaam herstelt en afvalstoffen afvoert. Ook zorgt het ervoor dat je ’s nachts vaker wakker bent en/of in slaapfase 1 doorbrengt.
Ben je benieuwd wat je wél kunt doen om je slaapkwaliteit te verbeteren? Lees dan onze 10 belangrijkste slaapadviezen.
Kruiden en voedingsstoffen voor het slapengaan
Sommige kruiden en voedingsstoffen dragen bij tot de vermindering van de tijd die nodig is om in slaap te vallen*. Onderzoek toont aan dat als je een valeriaanwortel extract neemt, dat het de tijd die je doorbrengt in de N1 fase vermindert en de REM-slaap verlengt. Valeriaanwortel wordt gebruikt in bijvoorbeeld theeën, tincturen en als kruidenextract.
Valeriaan bevat van nature actieve componenten zoals GABA die bijdragen aan ontspanning* en de vermindering van de tijd die nodig is om in slaap te vallen*.
