Beweging stimuleert dagenlang het metabolisme

Inhoud

1. Het melanocortine-circuit
2. Korte- en langetermijneffecten
3. Voordelen voor het glucosemetabolisme
4. Andere functies van POMC

Misschien hoeven we ons toch niet zo schuldig te voelen, als we een weekend niets doen, mits deze ‘luie’ dagen voorafgegaan worden door training. Een studie van het UT Southwestern Medical Center laat zien dat POMC-neuronen in muizen die het metabolisme positief beïnvloeden na een workout tot twee dagen actief blijven. De studie is gepubliceerd in het tijdschrift Molecular Metabolism. ^[1]

Het melanocortine-circuit

Het melanocortine-circuit in de hersenen is een van de manieren van het lichaam om de voedselinname te reguleren via stimulatie en remming. Dit circuit is zowel in mensen als muizen aanwezig. De neuronen die melanocortinen (peptide-hormonen) vrijgeven zitten in de nucleus arcuatus van de hypothalamus.

Tot de melanocortinen behoren allereerst POMC (pro-opiomelanocortinen). Als deze neuronen alpha-MSH vrijgeven dan leidt dit tot een verminderde eetlust, verlaagde bloedglucosespiegels en verhoogde verbranding van energie. De tegenhanger van POMC is NPY/AgRP (neuropeptide Y/agouti-related peptide). Als deze neuronen AgRP vrijgeven dan vermeerdert dit juist de eetlust en neemt het metabolisme af. Eerdere studies hebben al laten zien dat dit systeem door voeding of vasten positief kan worden beïnvloed. Het systeem was echter nog niet eerder in verband gebracht met beweging.

Korte- en langetermijneffecten

In deze studie werden de effecten van oefening op POMC en NPY/AgRP gemeten door muizen te laten trainen. Een training, die uit drie keer 20 minuten rennen in de tredmolen bestond, leidde op korte termijn tot een vermindering van de eetlust die tot zes uur duurde. “Dit resultaat kan op neuraal niveau uitleg geven waarom mensen na een training niet direct honger voelen,” zegt een onderzoeker. ^[2]

De langetermijneffecten van de training werden gezien in de POMC-neuronen, waarvan bekend is dat ze bij activatie het glucosemetabolisme verbeteren. Deze neuronen bleven bovendien langer actief, als ze ook de leptine-receptor tot expressie brachten, zo bleek tijdens het onderzoek. Leptine is ons verzadigingshormoon, dat vanuit de periferie het melanocortine-circuit reguleert, samen met ghreline, ons hongerhormoon.

Voordelen voor het glucosemetabolisme

Er is niet eens veel beweging voor nodig om de activiteit van deze neuronen te wijzigen, geeft een onderzoeker aan: “Gebaseerd op onze resultaten, zouden we kunnen zeggen dat zelfs een keer bewegen op matig intens niveau al dagenlang voordelen kan bieden, in het bijzonder voor het glucosemetabolisme.” Ook concludeert hij dat een beter begrip van de neurale connectie met beweging bijvoorbeeld mensen met diabetes type 2 kan helpen.

Andere functies van POMC

POMC (pro-opiomelanocortine) is een voorloper van verschillende neuropeptiden en hormonen, zoals bèta-endorfinen, melanine en cortisol. Bèta-endorfinen verminderen onder meer de vrijgave van glutamaat en substance P, wat een sterk pijnstillend effect geeft. ^[3] Cortisol wordt via POMC vrijgegeven door ACTH in de bijnier. Cortisol is ons ‘activiteitshormoon’ en is belangrijk voor het vrijgeven van glucose in ons lichaam. Kort samengevat bepaalt het samen met melatonine ons slaap-waakritme en speelt het een belangrijke rol in ons immuunsysteem en onze respons op stress. In het kader van dit artikel is cortisol bovendien een belangrijk hormoon om in beweging te komen en dat biedt de genoemde voordelen voor de bloedsuikerspiegel en energiebalans.

Bronnen

1. Zhenyan He et al, Cellular and synaptic reorganization of arcuate NPY/AgRP and POMC neurons after exercise, Molecular Metabolism (2018). DOI: 10.1016/j.molmet.2018.08.011
2. https://medicalxpress.com/news/2018-12-workout-boost-metabolism-days.html
3. https://en.wikipedia.org/wiki/Beta-Endorphin