De grootste hoeveelheid micro-organismen is aanwezig in het maag-darmkanaal, maar ook op andere plekken is een groot aantal micro-organismen aanwezig, zoals op de huid, in de mond, in de longen en de vagina.
Het microbioom speelt een belangrijke rol bij de gezondheid.
Het sleutelwoord voor een goede gezondheid is vaak ‘balans’. Ook in het microbioom is balans belangrijk: de balans tussen de ‘goede’ en ‘slechte’ micro-organismen bepaalt of het microbioom een positieve invloed heeft op de gezondheid. Door een tekort aan goede micro-organismen wordt ruimte geboden aan de slechte micro-organismen, maar ook andersom kunnen goede micro-organismen triomferen over de slechten. De bekendste bacteriële geslachten van goede bacteriën zijn lactobacillen en bifidobacteriën.
De micro-organismen in het microbioom zijn in staat tot vele functies, zowel lokaal als systemisch, dus in het gehele lichaam. Via een continue tweezijdige communicatie staan het microbioom en het lichaam namelijk met elkaar in verbinding. Een lokale functie van het darmmicrobioom is het helpen afbreken van voedingsstoffen uit de voeding. Zo zijn verschillende bacteriën in staat tot het aanmaken van het enzym lactase, dat lactose afbreekt. Daarnaast zorgen ze voor een gunstige zuurtegraad in de darm, wat gunstig is voor de opname van mineralen. Ook wordt het steeds duidelijker dat het microbioom een essentiële rol speelt in het functioneren van het immuunsysteem en oefent het microbioom een belangrijke invloed uit op onze hersenen via de darm-hersenas.
De functies van ons microbioom zijn buitengewoon veelzijdig. De lijst hieronder is niet volledig, maar geeft u een idee hoe ver de invloed van ons microbioom reikt.
Als de balans in het microbioom verstoord is spreken we van een disbalans of een dysbiose. Een microbioom in disbalans kan zijn functies niet meer goed uitvoeren en de normaliter goedlopende tweezijdige communicatie loopt spaak. Bij een dysbiose in de darm verandert de zuurtegraad, dit maakt het milieu des te gunstiger voor de slechte micro-organismen en het resulteert dus in nog meer overgroei. De dysbiose in de darm mondt uiteindelijk uit in een disbalans van ons welbevinden, met alle gevolgen van dien.
Via verschillende factoren hebben we invloed op de samenstelling van het microbioom. Voor het darmmicrobioom is voeding een van de belangrijkste factoren. Een gezonde en gevarieerde voeding staat aan de basis van een gezond darmmicrobioom. Een voedingspatroon bevat idealiter voldoende vezels, maar ook voeding, vetten en flavonoïden zijn belangrijk. Bronnen van prebiotische vezels zijn voornamelijk groenten, fruit, noten en zaden. Producten, ofwel producten met levende bacteriën, zijn bijvoorbeeld zuurkool en yoghurt. Andere factoren die invloed hebben op het microbioom zijn: beweging, chronische stress, leeftijd, medicijngebruik, omgevingstoxinen en (infectie)ziekten.
Conclusie
De verzamelnaam van alle micro-organismen die op en in ons lichaam met ons samenleven is het microbioom. Onze gezondheid wordt mede bepaald door het samenspel tussen miljarden goede en slechte micro-organismen die met ons samenleven. De groei van de goede micro-organismen kan worden ondersteund door een gezonde voeding en een evenwichtige leefstijl.
