Depressie in remissie door gezonde voeding

Inhoud

Uit observationeel onderzoek is al langer bekend dat voeding een risicofactor is voor de ontwikkeling van depressie. Voedingsmiddelen die geassocieerd zijn met een verhoogde kans op depressie zijn onder andere industrieel bewerkte en suikerrijke producten.

Andersom is een brede, grotendeels plantaardige voeding geassocieerd met een lagere kans op depressie. Het gaat dan bijvoorbeeld om groente, fruit, noten en magere eiwitten uit vis. Onderzoekers van de universiteit van Melbourne (Australië) toetsten deze observationele inzichten met behulp van een gerandomiseerd onderzoek.

Begeleiding door een klinisch diëtist

Aan het zogenaamde SMILES-onderzoek deden 67 patiënten met matige tot zware depressie mee. Daarvan kregen er 31 gedurende twaalf weken dieetbegeleiding van een klinisch diëtist en 25 kregen alleen sociale begeleiding. Dieetbegeleiding bestond uit dieetadvies, motivatiegesprekken, doelen stellen en mindful eten. 

Beide groepen bezochten zeven sessies terwijl de reeds ingestarte farmacologische/psychotherapeutische behandeling doorliep. Depressiescores werden voorafgaand aan het onderzoek en na twaalf weken genoteerd op de Montgomery-Åsberg Depression Rating Scale (MADRS). Hieruit kwamen enkele opzienbarende resultaten naar boven.

Significante verbetering van symptomen

De groep die dieetbegeleiding kreeg, liet na de interventie significant grotere verbeteringen zien op de MADRS dan de groep die alleen sociale begeleiding kreeg. Om inzicht te krijgen in de mate van verbetering, is het handig om eerst te kijken naar de mogelijke scores op de MADRS.

Voor aanvang van het onderzoek had men in de dieetbegeleidingsgroep een gemiddelde score van 26, wat duidt op een matige depressie. Na 12 weken kwam deze score uit op iets minder dan 15, een milde depressie dus. Bij de groep die alleen sociaal begeleid werd, lag het gemiddelde aan de start van het onderzoek op ongeveer 25. Na 12 weken sociale begeleiding kwam dit uit op 20 punten. Deze laatste twee scores laten wel een verbetering zien (-5 punten), maar niet zo sterk als dieetbegeleiding (-10 punten). Het gunstige effect van een voedingsinterventie is dus ongeveer twee keer zo groot als alleen sociale begeleiding.

32,2 procent in remissie

Opzienbarend is ook dat 32,2 procent van de deelnemers in de dieetbegeleidingsgroep in remissie ging. Dit betekent dat deze groep aan het eind minder dan 10 punten scoorde op de MADRS. Remissie trad ook op bij enkele personen die alleen sociaal werden begeleid. Het percentage lag bij deze groep wel veel lager: ‘slechts’ 8 procent.

Volgens de onderzoekers is het duidelijk dat dieetinterventies beter werken dan alleen sociale begeleiding. “Onze resultaten laten zien dat een verbetering van de voeding een effectieve en toegankelijke behandelvorm is voor deze veelvoorkomende mentale aandoening.”

Maar wat at men dan precies? En hoe kunnen we ervan profiteren in onze praktijk?

Wat men wel en niet at

De deelnemers volgden het zogenaamde ModiMed dieet. Daarbij werd geprobeerd om de consumptie van onderstaande 12 voedselgroepen te verhogen. Tegelijkertijd werd geprobeerd om de consumptie van risicovoeding te verlagen, zoals zoetigheden, geraffineerde granen, frituur, snacks, kant-en-klaarmaaltijden en zoete drankjes. De therapietrouw werd door de wetenschappers als “opvallend hoog” omschreven.

In de kantlijn

Het ModiMed dieet sluit niet volledig aan bij het oervoedingsprincipe. Volkoren granen, peulvruchten, rood vlees en melkproducten zijn minder wenselijk. Bovendien is niet uit te sluiten dat bij dit onderzoek het placebo-effect een rol heeft gespeeld. Meer onderzoek is daarom nodig om de resultaten te verifiëren.

Hoe werken voedingsinterventies bij depressie?

De onderzoekers zeggen dat er veel pathways zijn waarlangs voeding een gunstig effect op depressieve symptomen kan hebben. In dit verband noemen ze ontstekings- en oxidatiepathways, het effect van voeding op de hersenplasticiteit en het effect op de darmflora.

“Al deze pathways zijn geïmpliceerd bij depressie en staan onder invloed van de kwaliteit van de voeding”, aldus de onderzoekers. Met de juiste voeding geeft men dus een stevige en brede impuls aan de gevoelige hersenstofwisseling.

Geïnteresseerd in wat voeding allemaal met ons kan doen en hoe u dit toepast in uw praktijk? Schrijf u dan in voor de opleiding Orthomoleculaire Therapie bij de onze educatiepartner Natura Foundation.

Bron

1. Jacka et al., A randomised controlled trial of dietary improvement for adults with major depression (the SMILES trial), BMC Medicine (2017) 15:23