Hoe werkt de spijsvertering ook alweer?
Onze spijsvertering wordt geprikkeld door geur, smaak, gedachten en zelfs geluid. Dit leidt tot afgifte van spijsverteringsenzymen, waaronder speekselenzymen. Zo komt de spijsvertering op gang. De spijsverteringsenzymen in het spijsverteringskanaal breken de macronutriënten koolhydraten, eiwitten en vetten af tot basale bouwstenen waar wij als mens weer wat mee kunnen. Daar zijn verschillende organen bij betrokken, waaronder de maag, de pancreas, galblaas en de darmen. Maar eigenlijk begint de spijsvertering al in de mond.
De mond
De mond is belangrijk bij het voorverteren van voedsel. Het speeksel is een samenstelling van water, zouten en eiwitten, waaronder spijsverteringsenzymen. Een aantal voorbeelden hiervan zijn:
- Amylase breekt koolhydraten af van polysachariden naar monosachariden.
- Protease breekt eiwitten af tot aminozuren.
- Lipase breekt vetten af van triglyceriden naar monoglyceriden.
Sophie zal je meer vertellen over de invloed van stress – een hoge sympathicusactiviteit – op de spijsvertering in de mond en hoe dit gevolgen heeft voor de gehele verdere spijsvertering en de lichamelijke gezondheid.
De maag
Nadat het voedsel in de mond is geweest, gaat het via de slokdarm naar de maag. De maag dient als opslagplaats voor het ingenomen voedsel. In de maag wordt maagsap geproduceerd en het opgeslagen voedsel mengt zich hiermee. Wist je dat de maag wel 2 tot 3 liter maagsap per dag produceert? Die maagsapproductie wordt beïnvloed door:
- Zien
- Ruiken
- Proeven
- Denken
- Voedsel in de mond
Als je hier slim mee om gaat, kun je de spijsvertering al op een makkelijke manier verbeteren. Maar ook hier weer spelen sympathische en parasympathische activering een rol. Zolang de fight-flightrespons aanstaat, is de maagsapproductie niet optimaal voor een goede vertering. Als dat maar lang genoeg doorgaat heeft dit gevolgen voor de normale fysiologie van het lichaam.
De pancreas en de galblaas
Ook de pancreas en de galblaas spelen een belangrijke rol in de spijsvertering. De pancreas produceert spijverteringsenzymen zoals amylase, lipase en protease. Dit wordt de exocriene pancreas genoemd.
Daarnaast is de pancreas ook verantwoordelijk voor de afgifte van insuline en glucagon. Hier gaat het om het endocriene deel. De endocriene pancreas is al actief vóórdat de voeding in je mond zit. Dat komt omdat een visuele prikkel via de hersenen de pancreas activeert. Alle organen en systemen zijn dus met elkaar verbonden. Hoe precies legt Sophie je in de e-learning uit.
Naast de werking van de pancreas, is het ook belangrijk om te begrijpen hoe de galblaas bijdraagt aan de spijsvertering. De galblaas dient als opslagplaats voor gal, een stofje dat helpt bij de vetvertering. Gal wordt geproduceerd door de lever en bestaat uit galzuren, eiwitten, geconjugeerd bilirubine, cholesterol, vetten en fosfolipiden. Vervolgens komt de gal via de sfincter van Oddi bij het duodenum (de twaalfvingerige darm).
De darmen
Het eerste deel van de dunne darm wordt het duodenum genoemd en deze speelt een belangrijke rol in de spijsvertering. Het duodenum ontvangt de voedselbrij van de maag en begint met de vertering hiervan met behulp van de spijsverteringsenzymen die van de pancreas komen.
De gal dat in het duodenum terechtkomt, zorgt voor het emulgeren van vetten. Hierdoor kunnen de vetten uiteindelijk makkelijker worden afgebroken. Vervolgens worden in de rest van de dunne darm, namelijk het jejunum en ileum, de ‘gebruiksklare’ nutriënten geabsorbeerd.
