Zink

We hebben zink nodig voor meer dan 300 processen in ons lichaam. Zink helpt onder andere het immuunsysteem, en het is een antioxidant die celbeschermend werkt. Ook draagt zink bij tot een normale vruchtbaarheid en voortplanting, onder andere dankzij de bijdrage aan een normale hormoonhuishouding. Bij mannen is zink goed voor de kwaliteit van sperma. 

Het mineraal zink wordt aangetroffen in botten, spieren, lever, nieren en huid. Op ijzer na is zink het meest voorkomende spoorelement in het menselijk lichaam. Een spoorelement is een mineraal dat je maar in kleine hoeveelheden nodig hebt, maar dat wel essentieel is voor veel verschillende lichaamsfuncties. We halen zink uit ons eten. Helaas bevat dit niet altijd voldoende zink of eten we onvoldoende zinkrijke producten.

Om voldoende zink binnen te krijgen eet je veel schaal- en schelpdieren, (orgaan)vlees, noten, granen, zuivel en gevogelte. Vooral oesters zitten vol met zink. Niet voor niets staan deze schelpdieren bekend als lustopwekkend. Zou dat komen doordat ze dankzij zink goed zijn voor spermakwaliteit en het behoud van normale testosteronwaarden in het bloed? 

Zink vind je ook terug in granen en plantaardig eten, maar het beste neem je toch dierlijke voedingsmiddelen. Het probleem met graan is namelijk dat het een stofje bevat dat de opname van zink in het lichaam verhindert: fytaat. Als je vegetarisch of veganistisch bent kan het daarom een extra uitdaging zijn om voldoende zink binnen te krijgen. 

Bovendien is de hoeveelheid zink in onze voeding afgenomen sinds het ontstaan van de landbouw. Daarbij is het eten van zinkrijke voeding één ding, je lichaam moet deze zink ook nog uit die voeding halen. Dat gaat vaak mis. Niet iedereen heeft een even goede opname van dit essentiële mineraal. Allemaal redenen om goed te letten op je zinkinname en eventueel zink aan te vullen met een kwalitatief supplement.

Een goede zinkstatus is belangrijk, want heel veel functies in je lichaam zijn afhankelijk van zink. De zinkstatus is een maat voor hoeveel zink er in je bloed zit. Maar let op: je zinkstatus is niet altijd gelijk aan je zinkinname. Zo kan het best zijn dat je lekker veel zinkrijke producten eet, maar dat je opname verstoord is. Dan is je zinkstatus alsnog laag. En dat is niet gunstig.

Het mooie van ons lichaam is dat het opnamevermogen omhoog gaat als we meer zink nodig hebben. Dan haalt je lichaam dus meer zink uit je voeding. Normaal gesproken is de opname van zink uit ons eten ongeveer 15-40%. Als je zinkstatus te laag is kan je lichaam dit verhogen tot wel 92%. Zo regelt het lichaam zelf hoeveel zink het binnenkrijgt. Maar dit is natuurlijk nooit meer dan er in je voeding zit. Dus als dat niet zo veel is, kan aanvulling nog steeds nodig zijn. Een goed supplement zorgt dan voor voldoende aanbod.

Zink is een echte alleskunner, zo kan je het gebruiken: 

• Op die tijden in het jaar dat je weerstand wel wat meer ondersteuning kan gebruiken: zink zorgt mede voor een goede weerstand
• Op de momenten in je leven dat je je vruchtbaarheid aandacht wilt geven: zink draagt bij aan een normale vruchtbaarheid van mannen en vrouwen
• Tijdens momenten dat je hulp kan gebruiken met je hormonen: zink draagt bij aan een normale hormoonhuishouding 
• Als je haar of je huid wel een extraatje kan gebruiken: zink draagt bij aan een normale haargroei en helpt bij het gezond houden van de huid
• Op de momenten dat je veel vraagt van je ogen of om scherp te blijven zien: zink is goed voor het gezichtsvermogen

Wist je dat je lichaam moeilijk zink kan opslaan? We vinden het weliswaar terug in onze botten en organen maar het gaat dan over een kleine buffer. Een tijdelijk verhoogde zinkbehoefte, of lage inname, kan dus vrij snel grote impact hebben op onze zinkstatus en hiermee een tekort veroorzaken. 

Je doet misschien al je best, toch kan het gebeuren dat je een te lage zinkstatus hebt. Situaties die vragen om aanvulling van zink: bij een vegetarisch of veganistisch voedingspatroon, veel bewegen en dus zweten, op vakantie in een warm land of als je regelmatig alcohol drinkt.

Een zinktekort merk je doordat je bijvoorbeeld je reuk en smaak verliest. Toch is het bij zink niet altijd duidelijk dat je een tekort hebt. Bovendien heeft ons lichaam een handige manier om dit mineraal intern te herverdelen en zo langer met een buffer te doen. Als een orgaan of weefsel snel zink nodig heeft, kan het uit de lever en botten worden gehaald. Dit is natuurlijk geen oplossing voor de lange termijn. 

Deze subtiele signalen geeft je lichaam bij een zinktekort: 

• Als je voldoende zink binnenkrijgt dan help je je lichaam om een gezonde huid en glanzend haar te behouden. Een zinktekort heeft invloed op de inwendige huidverzorging en op de conditie van je haar. Een zinktekort kan bovendien invloed hebben op je nagels, omdat zink bijdraagt aan het behoud van normale nagels. 
• Bij mannen kan een zinktekort invloed hebben op de vruchtbaarheid, omdat zink goed is voor de kwaliteit van sperma. 
•  Als je merkt dat jouw weerstand ondersteuning kan gebruiken. Met zink ondersteun je namelijk het immuunsysteem.

Zink bestaat in verschillende vormen. Een mineraal of spoorelement, zoals zink, zit gebonden aan een stof. Je kan zink binden aan een organische stof of een anorganische stof. De organische verbindingen worden beter opgenomen door het lichaam, omdat ze beter herkend worden. 

Zo heb je de volgende organische verbindingen van zink: 

• Zink gebonden aan aminozuren zoals zinkmethionine of zinkbisglycinaat. Deze aminozuurgebonden vormen vermijden mineralencompetitie en worden het beste opgenomen in het lichaam. 
• Zink gebonden aan organische zuren, zinkcitraat, zinkorotaat, zinkgluconaat en zinkpicolinaat. Deze bindingen zitten vaak in bijvoorbeeld een multivitamine. 
• Zink gebonden aan vitamine C (zinkascorbaat). Door vitamine C aan zink te binden wordt vitamine C minder zuur en krijg je tegelijkertijd extra zink binnen. 

Naast organische bindingen zijn er ook anorganische verbindingen: 

• Zinkzouten, zoals zinkoxide en zinksulfaat. Het nadeel van zinkzouten is dat ze niet goed worden opgenomen in het lichaam.

• Check de zinkvorm: gebruik de goed opneembare vorm van zink: zinkmethionine. 
• Check elementair zink: dit is de hoeveelheid die het lichaam daadwerkelijk kan gebruiken. 
• Check of een product vrij is van onnodige toevoegingen of hulpstoffen. 
• Check de innamevorm: kleine capsules of tabletten zijn makkelijk slikbaar. 
• Check doseringsvorm: is flexibel doseren mogelijk? Zo ja, dat helpt je om weg te blijven van de mineraaldisbalans (zie kun je veilig extra zink innemen?).